تحلیل گفتمانی اقتصاد تعاونی با تکیه‌بر متن مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی

در رویکرد گفتمانی، صورت¬بندی¬های اجتماعی در قالب کلیتی معنادار مورد شناسایی قرار می¬گیرند که عاملان و کنشگران اجتماعی به ارائه معنایی از جهان خود می¬پردازند. در این راستا، انقلاب اسلامی ایران منجر به تولد گفتمانی جدید در سپهر سیاست ایران گشت که توسط رهبران انقلاب موردبازسازی و بازپیرایی قرار گرفت. در دکترین رهبران انقلاب، فقرزدایی، عدالت¬محوری، استقلال اقتصادی و محور بودن ارزش¬های اسلامی در اداره امور مورد تأکید بوده است. مقاله حاضر در پی بررسی این پرسش است که گفتمان اقتصاد تعاونی با تکیه‌بر متن مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی چگونه برساخته شده است؟ و براین فرض استوار است که اقتصاد تعاونی، حول محور چهار دال استقلال، آزادی، کرامت و تعاونی، مفصل¬بندی شده است. این پژوهش بر اساس روش گفتمان لاکلا و موف سامان‌یافته است. بنا بر یافته¬های پژوهش، با احیای اقتصاد تعاونی می¬توان به اهداف ترسیم‌شده در متن قانون اساسی دست‌یافت.

In the discursive approach, social formations are identified as meaningful wholes, wherein social agents and actors provide interpretations of their world. In this context, the Iranian Islamic Revolution gave rise to a new discourse in Iran's political sphere, which was reconstructed and reshaped by the leaders of the revolution. The leaders’ doctrine emphasized poverty alleviation, justice-oriented governance, economic independence, and the centrality of Islamic values in administration. This paper aims to examine the construction of the cooperative economy discourse, focusing on the text of the constitutional assembly debates. It assumes that the cooperative economy is articulated around four key signifiers: independence, freedom, dignity, and cooperation. The study is structured based on Lacla and Mouffe’s discourse theory. According to the research findings, reviving the cooperative economy can help achieve the objectives outlined in the Constitution.

Keywords: cooperative economy, constitutional assembly, discourse, Islamic Republic, Constitution

6- منابع

6-1- منابع فارسی

کتاب¬ها

1. ازکیا، مصطفی، رشید احمدرش، کامبیز پارتازیان(1396)، روش¬های تحقیق کیفی از نظریه تا عمل، جلد دوم، انتشارات کیهان.

2. امام خمینی، روح‌الله(1378)، صحیفه امام، نرم¬افزار آثار امام خمینی، تهران، موسسه نشر آثار امام خمینی.

3. تاجیک، محمدرضا (1379)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: فرهنگ گفتمان.

4. خسروی، حسن (1389). حقوق اساسی (2). تهران: دانشگاه پیام نور.

5. سلطانی، علی‌اصغر،(13879). قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر نی.

6. صالحی¬امیری، سید رضا (1386)، مفاهیم و نظریه¬های فرهنگی، تهران: ققنوس.

7. طالب، مهدی (1376)، اصول و اندیشه¬های تعاونی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

8. قجری، حسینعلی و جواد نظری (1392)، کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات اجتماعی، تهران: انتشارت جامعه شناسان.

9. کاظمی، احمد،(1393)، دشمن¬شناسی از دیدگاه مقام معظم رهبری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم سیاسی، دانشگاه یزد.

10. لاکلا، ارنستو و دیگران(1395)، تحلیل گفتمان سیاسی، ترجمه امیررضایی پناه، تهران، نشر تیسا.

11. محمد پور، احمد (1396)، تاریخ به روایت فلسفه، قم: لوگوس.

12. محمد پور، احمد،1397، ضد روش؛ زمینه¬های فلسفی و رویه¬های عملی در روش¬شناسی کیفی، قم، لوگوس.

13. منوچهری، عباس،1387، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران، سمت.

14. نظام شهیدی، مهران (1387)، اصول مدیریت تعاونی¬ها، تهران: انتشارات لادن.

مقاله¬ها

1. آماده، حمید (1380). تحلیل الگوهای اقتصادی تعاون، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 59، ص 82-65.

2. حسابی، احمدعلی؛ ایدر، نبی¬اله، 1397، «بررسی تحول گفتمانی بین نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران» فصلنامه علوم اجتماعی، سال دوازدهم، شماره چهارم، ص20-1.

3. حسن¬پور، علی و علی¬اشرف نظری (1392)، تحلیل جامعه¬شناسی سیاسی از چشم¬انداز گفتمانی: منطق و برآیندهای معرفت¬شناختی، دو فصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره سیزده، صص.73-112.

4. خیامی، عبدالکریم(1392)، به‌سوی نظریه بیداری اسلامی تحلیل کیفی متن بیانات مقام معظم رهبری در اجلاس بین¬المللی بیداری اسلامی»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره33، ص 66-43.

5. سبحانی، حسن (1399)، اقتصاد بخش تعاونی (دکترین، اهداف و سیاست¬ها)، فصلنامه علمی مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، شماره 14. ص 134-101.

6. سر آبادانی، غلامرضا (1383). اقتصاد تعاونی در اسلام. اقتصاد اسلامی، سال چهارم، شماره 14.

7. عبدی، بیژن (1394). نقش اقتصاد تعاونی در تحقق الزامات اقتصاد تعاونی. تعاون و کشاورزی، شماره 17، ص 174-144.

8. عترت دوست، محمد، (1398)، روش¬شناسی فهم حدیث در فرایند سه¬گانه تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان»، دو فصلنامه حدیث پژوهی، سال یازدهم، شماره21، ص 320-290.

9. کاظمی، عباس و ابراهیم محسنی آهویی (1387)، تبعیض سنی، گفتمان سیاست فرهنگی در هویت¬بخشی به جوانان ایرانی، نامه علوم اجتماعی، شماره33.

10. کسرایی، محمد سالار و علی پوزش شیرازی (1388)، نظریه گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده-های سیاسی، فصلنامه سیاست، دوره39، شماره3، ص339-360.

11. یوسفی، احمدعلی (1389). بررسی تطبیقی اقتصاد تعاونی با اقتصاد سرمایه¬داری و اقتصاد اسلامی. اقتصاد اسلامی، شماره 37، ص 56-30.

منابع اینترنتی

خامنه¬ای، سید علی، بیانات در سایت khamenei.ir.

6-2- منابع لاتین

1. Mayring, Philipp (2000), <Qualitative content Analysis Forum>, Qualitative Social Research, Vol. 1, (No2), 1-10.