واکاوی معاهدات دریای خزر با تأکید بر منابع نفت و گاز

منابع نفت و گاز در سطح بین‌الملل ازلحاظ اقتصادی دارای اهمیت فراوانی بین کشورهاست. همچنین بهره‌برداری از این منابع همواره جنبه اعمال حاکمیت ملی داشته و کشورهای جهان به‌راحتی از حقوق خود در این زمینه چشم‌پوشی نمی‌کنند. وجود منابع نفت و گاز در حال بهره‌برداری کشور ما در مناطق جنوبی سبب شده که توجه کمتری نسبت به منابع موجود در پهنه آبی خزر معطوف گردد و از سوی دیگر دشواری‌های موجود در تعیین تکلیف نهایی رژیم حقوقی این دریاچه، مسئله مالکیت منابع نفت و گاز آن را نیز تحت تأثیر قرار داده است. اختلاف‌نظرهای فراوان در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر کشورهای این حوزه را به‌سوی مذاکرات متعدد در سال‌های بعد از فروپاشی شوروی سوق داده و سران کشورهای حاشیه دریای خزر در اجلاس بیستم کنوانسیونی در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر تصویب کردند که به‌عنوان کنوانسیون آکتائو شناخته می‌شود. سؤال تحقیق حاضر این است که آیا در معاهدات مربوط به دریای خزر و خصوصاً کنوانسیون آکتائو حکمی در خصوص مالکیت و نحوه بهره‌برداری منابع نفت و گاز وجود دارد یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش به‌طور اجمال باید گفت حکم صریحی نسبت به منابع زیر بستر دریا در معاهدات دریای خزر وجود ندارد.