انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در ایران

انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری، به‌صورت زودهنگام و در پی شهادت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در پی سانحه هوایی، برگزار شد. در این انتخابات مشارکت 3۹.96 درصدی واجدین رأی در دور نخست و ۴۹.۸ درصدی در مرحله دوم انتخابات باعث گردید، تا پژوهش حاضر با هدف کاربردی از طریق مطالعه متون و منابع کتبی و بهره‌گیری از صاحب‌نظران و کارشناسان مرتبط با موضوع با روش تحلیلی- توصیفی به این سؤال پژوهش می‌پردازد، که عوامل مؤثر بر نتایج انتخابات چهاردهمین دورۀ ریاست جمهوری چه بود؟ برای این منظور چهار موضوع احزاب سیاسی و جناح‌ها، مشارکت سیاسی و رقابت، متغیرهای مؤثر بر رقابت انتخاباتی کاندیداها، انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم از زبان اعداد و ارقام به‌عنوان فرض‌های موضوع که با بستر و زمینه‌های انتخابات مربوط می‌شوند، بررسی شدند. نتایج حاصل از مباحث نظری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های آماری نشان داد، عدم مشارکت 04.۶۰ در مرحله اول و50.02 در مرحله دوم انتخابات، ورود جریان اصلاح‌طلب به انتخابات در حمایت از دکتر پزشکیان، ریزش 58.14 آرای جناح اصولگرا نسبت به انتخابات دورۀ قبل، عدم ائتلاف نامزدهای جناح اصولگرا، دومرحله‌ای شدن انتخابات، افزایش10.88درصدی مشارکت و 63.57 آرای پزشکیان در مرحله دوم انتخابات، کاهش آرای باطله و تبدیل به آرای مؤثر در انتخابات شدن، مشارکت غیر نهادمند و کاندیدا محور، رقابت و فرهنگ سیاسی انتخاباتی هیجانی و احساسی مبتنی بر حذف و ستیز، پیچیدگی جامعه و شرایط سیاسی و اقتصادی جامعه عوامل مؤثر می‌باشند.

Knowledge of political interpretation

Vol 6, No 20, Summer 2024

                         ppt 135-169

    Received: 14, MAY, 2024

Accepted: 10, AUG, 2024

The Fourteenth Presidential Election in Iran

Parviz Tavakolnia

Abstrac

The 14th presidential election was held early following the martyrdom of Ayatollah Seyed Ebrahim Raisi, the President of our country, in an air accident. In this election, voter turnout was 39.96% in the first round and 49.8% in the second round. This study, with an applied approach, examines the question: What were the influencing factors in the results of the fourteenth presidential election? The research was conducted using an analytical-descriptive method, relying on textual sources, written materials, and expert opinions. To answer this question, four key topics were analyzed: political parties and factions, political participation and competition, variables affecting candidates' electoral competition, and statistical analysis of the fourteenth presidential election. The findings from theoretical discussions and statistical data analysis revealed several influential factors, including: voter abstention rates of 60.04% in the first round and 50.02% in the second round, Reformist participation in the election through support for Dr. Pezeshkian, a 58.14% decline in votes for the conservative faction compared to the previous election, the lack of coalition among conservative candidates, the election extending to a second round, a 10.88% increase in voter turnout in the second round, Dr. Pezeshkian securing 63.57% of the votes in the second round, a reduction in invalid votes, turning them into decisive votes, non-institutionalized, candidate-centered participation, an emotional and confrontational election culture, marked by elimination and rivalry, and the complexity of societal and political-economic conditions. These factors collectively influenced the election results and shaped the overall political dynamics of the country.

Keywords: Election, participation and competition, presidency, electoral competition.

منابع

- اخوان کاظمی، بهرام .(1378). احزاب، ثبات سياسی و امنيت، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 4.

- توكل نيا، پرويز.(1397). آسیب‌شناسی انتخابات رياست جمهوري و راهكارهاي اصلاح آسیب‌های آن، رساله دكتري علوم سياسي، دانشگاه آزاد واحد شهر رضا، اصفهان.

- حسينی، حسين .( 1378). حزب و توسعه سياسی، تهران: نشر آمن.

- رضوی، مسعود .(1379). روشنفكران و منافع ملي، چاپ اول، تهران: نشر فروزان نو.

- رز، ريچارد .(1390). دايره المعارف بین‌المللی انتخابات، ترجمه محمدتقي دلفروز، تهران : نشر ميزان.

- زکی زاده، عصمت .(1388). تعاملات احزاب و انتخابات: با نگرش کاربردی در جمهوری اسلامی ايران، تهران: انتشارات کهکشان دانش.

- ساروخانی، باقر .(1385). روش تحقيق در علوم اجتماعی، تهران: نشر پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

- سید امامی،کاووس و عبدالله، عبدالمطلب .(1388). عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در انتخابات رياسـت جـمهوری و مجلس:: مطالعه موردی شهر تهران، پژوهش‌نامه عـلوم سياسی، سـال چـهارم، شـماره 4.

- طیب، علیرضا .(1376). چارچوبی نظری برای سیاست تطبیقی، تهران، نشر مرکز آموزش مدیریت دولتی

- عالم، عبدالرحمن .(1375). بنيادهای علم سياست، تهران: نشر نی.

- قاضی، ابوالفضل .(1382). بایسته‌های حقوق اساسی، چاپ دوازدهم: تهران، نشر میزان.

- قهرمان پور، رحمن .(1394). بازي انتخابات رياست جمهوري در ايران، تهران: انتشارات تيسا.

- گاوجا،آنيكا .(1395). احزاب سياسي در انتخابات: قانون‌گذاری براي دموكراسي نمايندگي، ترجمه ابوذر گوهري مقدم و داود كريمي پور، تهران: مركز پژوهش‌های مجلس شوراي اسلامي

- محمدی اصل، عباس .(1393). جامعه‌شناسی انتخابات، رشت: نشر حق‌شناس

- مصفا، نسرين.(1375). مشاركت سياسي زنان در ايران، تهران: چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه

- مویر، ریچارد .(1379). درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح.

- نقیب‌زاده، احمد .(1378). حزب سياسی و عملکرد آن در جوامع امروز، تهران: شر دادگستر.

- هانتينگتون، ساموئل .(1392). موج سوم دموکراسي، ترجمه احمد شهسا، تهران: نشر روزنه

- هانتینگتون، ساموئل .(1373). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر علم.

- هانتينگتون، ساموئل .(1370). سامان سياسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر علم .

-Anartin, Elizabeth A. (1997), Oxford Dictionary of Law, Word Representative Action-fourth Edition-oxford University Press,309.

- Huntington, Samuel, (1994), Political order in Societiesundergoing Change, Translated by Mohsen Thalasi, Tehran: Alam Publishing.

- Huntington, Samuel, (1991), Political order in Societiesundergoing Change, Translated by Mohsen Thalasi, Tehran: Alam Publishing.

- https://www.asriran.com/fa/news/873749

- // https://time.com/6550920/world-elections-2024