نویسندگان
چکیده
در طول تاریخ مسئله حقوق اقوام و تعامل آن‌ها با دولت و جامعه همواره یکی از مسائل حیاتی و چالش‌برانگیز بوده است. تاریخ تمدنی ایران بیانگر وجود اقوام مختلف در این سرزمین است و از همین رو مسئله اقوام یکی از مباحث مهم ایران به شمار می‌رود. در این مقاله تلاش بر این است تا به سیاست های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی ایران در قبال حقوق اقوام پرداخته شود و از همین رو سوال اصلی این است که سیاست های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی ایران نسبت به حقوق اقوام چه بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان میدهد که ماهیت نظام های سیاسی در ایران بر حقوق اقوام تأثیرگذار بوده است به طوری که برخلاف نظام‌های استبدادی و تمرکزگرای قاجار و پهلوی حقوق اقوام در نظام جمهوری اسلامی مورد توجه ویژه ای در قانون اساسی و همچنین بیانات امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) قرارگرفته است. باید گفت حقوق اقوام از نظر دینی و قانونی در دوران جمهوری اسلامی مورد تاکید قرارگرفته است.
Comparison of ethnic rights in Iran
(Qajar, Pahlavi and Islamic Republic of Iran eras)
Throughout history, the issue of ethnic rights and their interaction with the government and society has always been one of the most critical and challenging issues. The civilizational history of Iran shows the existence of different ethnic groups in this land, and therefore the issue of ethnic groups is considered one of the most important topics in Iran. In this article, an attempt is made to address the policies of Qajar, Pahlavi and the Islamic Republic of Iran regarding the rights of the ethnic groups, and therefore the main question is what were the policies of the Qajar, Pahlavi and the Islamic Republic of Iran regarding the rights of the ethnic groups? The findings of the research show that the nature of the political systems in Iran has influenced the rights of ethnic groups, so that unlike the authoritarian and centralist systems of Qajar and Pahlavi, the rights of ethnic groups in the Islamic Republic of Iran are given special attention in the constitution and also the statements of Imam Khomeini (RA). ) and the position of supreme leader (Madazla al-Ali) has been placed. It should be said that the rights of ethnic groups have been emphasized religiously and legally during the Islamic Republic.
Key words: ethnic groups, Iran, law, Islamic Republic of Iran, Qajar, Pahlavi
منابع
ابراهیمی مقدم، غلامرضا (1400)، اصول جامع مدنی اسلامی از نگاه قرآن، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، سال بیست و هفتم، شمارۀ اول پیاپی ۱۲۳، بهار و تابستان ۱۴۰۰، صص 36-5
احمدی، حمید (1382)، قومیت و قوم‌گرایی در ایران، افسانه و واقعیت، نشر نی، چاپ سوم
اشرف، احمد (1383)، بحران هویت ملی و قومی در ایران، مقاله کتاب مجموعه مقالات ایران، هویت، ملیت، قومیت به کوشش حمید احمدی، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی
آصف، محمدحسن (1384)، مبانی ایدئولوژیک حکومت در دوران پهلوی، نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی
جهانگیر زاده، جواد (1390)، بازخواني و واكاوي سياست قومي در جمهوري اسلامي ايران و مقايسه آن با دوره پهلوي دوم، رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
دشتی، تقی (1390)، مفهوم شناسی قومیت و امنیت قومی به‌عنوان عنصری از جامعه سیاسی (به همراه شاخص‌های علمی برای تشخیص میزان و شدن قومیت)، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره نهم، زمستان 1390، صص 150-141
رنجبر، مقصود؛ اصلانی، مسعود، افراسیابی، هادی (1397)، بررسی و تحلیل نظام سیاست‌گذاری قومی در ایران، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال دوم، شماره 7، صص 145-113
صالحي اميري، سيد رضا (1388)، مديريت منازعات قومي در ايران مرکز استراتژیک ریاست جمهوری، چاپ دوم
عبدالله نژاد، علی؛ لطفی، حیدر؛ کریم پور، مجید؛ اسماعیل‌پور روشن، علی‌اصغر (1398)، نقش شکاف‌های قومی در بحران‌های ژئوپلیتیکی ایران در مناطق مرزی، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال نهم، شماره 2، صص 848-821
عیوضی، محمدرحیم؛ هراتی، محمدجواد (1398)، درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، نشر معارف، چاپ نود و یکم سال 1398
غلامی شکار سرایی، محمدرضا (1395)، تحلیل گفتمان سیاست‌های قومی پس از انقلاب اسلامی (با تأکید بر دوره 1368-1376)، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره ششم، شماره 20، پائیز 95، صص 124-111
قادر زاده، امید (1401)، متشکله‌ی همبستگی در جامعه‌ی چند قومی ایران: فراترکیب مطالعات موجود، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 13، شماره 1، بهار و تابستان 1401، صص 4-41
کجویان، حسین (1386)، تطورات گفتمان‌های هویتی ایران، ایرانی در کشاکش با تجدد و مابعد تجدد، نشر نی
نصیری، مژده (1392)، بررسی ساختار جغرافیایی اقوام در همگرایی سیاسی و اقتصادی کشور با تأکید بر اقوام شمال ایران، پایان‌نامه ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، استاد راهنما: پرویز کردوانی
کلیدواژه‌ها
